SALİHLİ’NİN BİLİNMEYENLERİ – 1

YIKILMAKTA OLAN EVİN ÖYKÜSÜ

İstasyondan, Hamidiye Camiine doğru Mithatpaşa Caddesinden (Yeni ismi ile Sevgi Yolu) inerken, Karakol sokağına varmadan, solunuzda alışveriş merkezi ile kunduracı arasına sıkışmış ve yıkılmakta olan bir ev göreceksiniz.

Evin günümüzdeki görüntüsü

Çoğu zaman önünden geçmekte olduğunuz bu evin ne olduğunu niçin yıkılmaya terk edildiğini düşünmezsiniz. Oysa bu ev Salihli için kültürel bir değerdir ve bir öyküsü vardır.

Buyurun birlikte evin öyküsünü öğrenelim;

 Ev, 1917 yılında, Salihli’de tüccarlık yapan gayri Müslim, Rum Michael (Mikail) Athanasiadis tarafından yapılmıştır. Mikail Efendi, Salihli’de, o yıllarda yaşanan olayları tuttuğu 8 deftere kaydetmiş. İstiklal Savaşı sonlarında ailesiyle birlikte Yunanistan’a, Atina’ya göçmek zorunda kalmışlar. 1913 yılı, Kasım ayında, Salihli’de doğmuş oğlu Anastasios (Tasos) Athanasiadis de doğal olarak.

Tasos Athanasiadis 

İsim size tanıdık gelmeyebilir ama Anastasios (Tasos) Athanasiadis Yunanistan’ın Yaşar Kemal’idir, ödüllü romanları vardır. Aslında Hukuk okumuş, bir süre Yunanistan Ulusal Tiyatrosu Genel sekreterliği ve Başkanlığı yapmıştır.

1969 yılında, babasının Salihli’de tuttuğu günlüklerden yola çıkarak “Niobe’nin Çocukları” romanı ile Yunanistan Ulusal Roman ödülünü aldı. Olayların tamamı İstiklal savaşı sırasında Salihli’de geçiyor. Romanında, Kurtuluş savaşının çalkantılı o günlerini, sosyal yaşantıyı gerçekçi ve tarafsız bir şekilde anlatmıştır. Üstelik bu roman ünlü Yunanlı yönetmen Kostas Koutsomytis tarafından Tv dizisi haline getirilmiş; 2003-2005 yılları arasında Yunan ERT televizyonunda 180 bölüm olarak yayınlanmıştır.Niobenin Çocukları dizisi en iyi yönetmen, en iyi senaryo gibi birçok ödül de aldı. Dizinin çekimlerinde Salihli'nin o yıllardaki haline benzeyen,Bulgaristanın Souli kenti mekan oldu.

            Tasos, 1989 yılında, dönemin Belediye Başkanı Zafer Keskiner tarafından doğduğu kente Salihli’ye davet edildi. Kendisi gibi Salihli’de doğan yakın dostu Evangelos Kakaroğlu, eşi Eritre, çocukları Yannis, Leonadis ile birlikte davetli olarak ilçeye geldi. Belediye tarafından düzenlenen söyleşide anılarını tazeledi, doğduğu evin önünde fotoğraf çektirdi. Bu fotoğrafı da kitabının yeni baskılarında kullandı.

Kitabın Kapak Fotoğrafında ziyareti
sırasında çektidiği fotoyu kullandı

Söyleşiye, Türk -Yunan Dostluk Derneği Başkanı Ekrem Akurgal, Prof. Dr Bilge Umar, Dr.Şadan Gökovalı ve Salihli’nin o günlerini gören, bilen Nuri Ulaş ile konuklar yer aldı.

  Athanasiadis Tasos, 21 Eylül 2006 yılında Atina’da öldü.

  Günümüzde yıkılmak üzere olan bu ev böyle bir sanatçının evidir ve Osmanlı döneminin Salihli’deki son örneklerindendir. Bu nedenle koruma altına (!) alınmıştır.  

Yıkılmakta olan bu evin öyküsü böyle.
Keşke tarihimize ışık tutacak öyküleri önceden bilebilsek. Örneğin 7-8 Eylül 1922 tarihinde Mareşal Mustafa Kemal’in, Hacı Mustafa (Akiş) Ağa’nın Kocaçeşme, Bostan Sokaktaki evinde kaldığını, 9 Eylül sabahı buradan İzmir’e hareket ettiği gerçeğini bilseydik, bugün kentimizde bir “Atatürk Evi Müzesi” olurdu.

Niobenin Çocukları dizisinde Salihli İstasyonundan ayrılış sahnesi

Mustafa UÇAR
Araştırmacı Yazar